Πέτρος - Λούκας Χαλκιάς

-Ο Πέτρο-Λούκας Χαλκιάς γεννήθηκε στο Δελβινάκι της Ηπείρου το 1934. Όπως έχει πει «πέντε γενιές τώρα καθεμιά

τους βγάζει κι από ένα κλαρίνο υποχρεωτικά»

-Το 1945, έντεκα (11) χρονών ξεκίνησε να δουλεύει ως μηχανικός αυτοκινήτων.  Ήταν απόφαση του πατέρα του να

μη μάθει κλαρίνο όπως αυτός γιατί όπως έλεγε δεν θα μπορούσε να ζήσει την οικογένειά του όπως ήθελε. Όμως ο Πέτρος είχε ήδη αγαπήσει το κλαρίνο. Έτσι μία μέρα κατασκεύασε το ↴↴↴

Η εμποροπανήγυρη της Δεσκάτης (το μεγάλο παζάρι !!!)

-Πραγματοποιείται κάθε χρόνο, συνήθως το δεύτερο δεκαήμερο Ιουνίου, η μεγάλη ετήσια εμποροπανήγυρη στην πόλη της Δεσκάτης. 

-Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν το χώρο, να κάνουν τις αγορές τους και να συνδυάσουν μια ευχάριστη βόλτα.

-Η εμποροπανήγυρη της Δεσκάτης αποτελεί εμπορικό γεγονός με μεγάλη σημασία όχι ↴↴↴

Πεντηκοστή - Ψυχοσάββατο - Τα Ρουσαλιού

-Πεντηκοστή ονομάζεται κατά την Καινή Διαθήκη η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους που συνέβη την πεντηκοστή ημέρα από την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κάθε χρόνο, οι Χριστιανοί εορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή
θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας.

-Την ημέρα της Πεντηκοστής έλαβε χώρα η επιφοίτηση του  ↴↴↴ 

Το έθιμο του κλήδονα

Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Αρχαιότητα και του οποίου η πρώτη γραπτή περιγραφή αναφέρεται στους βυζαντινούς χρόνους. Ο κλήδονας είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου. 

Κλήδων ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος και ↴↴↴ 

Ο Μάϊος στη λαογραφία

Ο Μάϊος ή Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του έτους, ανήκει στην εποχή της Άνοιξης κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα με τη λέξη «mensis» (μήνας) ή Kalendae (καλένδες).

Πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από την μητέρα του Θεού Ερμή, τη Μαία, στον οποίο ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος. Απεικονίζεται με ένα νέο άνδρα που φέρει ↴↴↴ 

Οι Λαζαρίνες της Παλιουριάς Γρεβενών στο top channel και στην εκπομπή του Κώστα Χρυσάκη «Τσιντσιρό Γαϊτάνι»

Η λήψη του παρακάτω βίντεο έγινε στις 1-4-2025 και προβλήθηκε στο top channel Δυτικής Μακεδονίας στις 12 και 13-4-2025 και στην εκπομπή του Κώστα Χρυσάκη «Τσιντσιρό Γαϊτάνι», τον οποίο ευχαριστούμε για την προσφορά του.-

opaliouriotis.gr

Το γαλομέτρημα (γαλόμετρο)

Την άνοιξη, συνήθως την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, οι κτηνοτρόφοι έσμιγαν τα κοπάδια τους σε μεγαλύτερα (είδος συνεταιρισμού) μέχρι τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, οπότε τα κοπάδια επέστρεφαν στα μαντριά τους που ήταν, συνήθως, κοντά στο χωριό για να ξεχειμωνιάσουν και να γεννήσουν. Για να μπορέσει να σταθεί αυτό το είδος του συνεταιρισμού τηρούνταν με ευλάβεια μερικοί άγραφοι κανόνες. Δηλαδή ανάλογα με τον ↴↴↴ 

Οι Λαζαρίνες της Παλιουριάς Γρεβενών (Ιστορία- Αναφορά στο έθιμο)

Ένα από τα έθιμα των ημερών του Πάσχα, το οποίο διαδραματίζεται σε πολλές περιοχές του τόπου μας είναι οι Λαζαρίνες. Το έθιμο έχει διπλό χαρακτήρα. Είναι αφιερωμένο στην ανάσταση του Λαζάρου και στην αναγέννηση της φύσης, στην άνοιξη. Στα χρόνια της οθωμανικής κατοχής συμβόλιζε την ελπίδα

του σκλαβωμένου Γένους για την εθνική του απελευθέρωση.

Το Σάββατο του Λαζάρου είναι μία από τις πιο σημαντικές ημέρες της Ορθοδοξίας, αφού ↴↴↴

Ο Απρίλιος στη λαογραφία - Πρωταπριλιά

-Ο Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει «ανοίγω». Είναι ο δεύτερος μήνας της άνοιξης και κατά τη διάρκειά του ανοίγουν τα δέντρα, τα λουλούδια και ο καιρός.

-Κατά τους Ρωμαίους είναι ο μήνας της βλάστησης, της ανθοφορίας και ήταν αφιερωμένος στη θεά του έρωτα, την Αφροδίτη και την τιμούσαν όλες οι γυναίκες.

-Ο Ιωάννης Λαυρέντιος ο Λυδός ένας συγγραφέας του ↴↴↴

Γιατί τρώμε μπακαλιάρο κάθε 25η Μαρτίου

Πώς καθιερώθηκε το έθιμο.

-Το εθνικό μας φαγητό για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου είναι ο μπακαλιάρος (συνήθως παστός- αλατισμένος) με σκορδαλιά. 

-Πώς όμως καθιερώθηκε αυτό το έθιμο και ως ενσωματώθηκε στις διατροφικές μας συνήθειες ο μπακαλιάρος ή αλλιώς βακαλάος;  

Η ιστορία του μπακαλιάρου ξεκινά με την εποχή των Βίκινγκς, όπου πρωτοεμφανίστηκε σαν εμπορικό προϊόν περί το 800 μ.Χ.

-Μάλιστα, λέγεται ότι κυνηγώντας βακαλάους οι Βίκινγκς ανακάλυψαν ↴↴↴

Η Κυρά Σαρακοστή

-Η Μεγάλη Σαρακοστή αποτελεί την προετοιμασία των πιστών για τη γιορτή της  Ανάστασης του Χριστού, από την οποία  και προσδιορίζεται κατ΄ έτος ως κινητή περίοδος. Διαρκεί από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου,  οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων και η Μεγάλη Εβδομάδα. Η δε Κυριακή των Βαΐων είναι η τελευταία ημέρα της περιόδου αυτής.

-Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο ↴↴↴ 

Το έθιμο του Χάσκα

Το έθιμο του Χάσκα ή της Χάσκας ή ο Χάσκας το επιβάλει η σαρακοστιανή επιταγή που λέει: Με αβγό κλείνει το στόμα το βράδυ της Αποκριάς και με αβγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης, υπενθυμίζοντας τη νηστεία που πρέπει να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα αυτό. Η Κυριακή της Αποκριάς είναι η τελευταία μέρα που τρώνε κόκκινο κρέας και η εβδομάδα μεταξύ της Κυριακής της Αποκριάς και της Κυριακής της Τυρινής είναι οι μέρες που τρώνε ↴↴↴ 

Ο Μάρτιος στη Λαογραφία

-Ο Μάρτιος ή Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης, τρίτος κατά σειρά μήνας του χρόνου του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες .

-Πήρε το όνομά του από το Ρωμαίο θεό του πολέμου  Mars (Μαρτίους)  δηλ. τον Άρη. Όπως λέει η ρωμαϊκή ιστορία οι ιδρυτές της Ρώμης, Ρώμος και Ρωμύλος, ονόμασαν αυτόν τον πρώτο μήνα Μάρτιο, προς τιμή του πατέρα τους και γενάρχη των Ρωμαίων του θεού Άρη.

-Ο Μάρτης δεν ήταν μόνο Θεός του ↴↴↴

Το Ψυχοσάββατο (Ημέρα αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών)

-Το Ψυχοσάββατο είναι ημέρα για να μας θυμίζει ότι η ζωή μας δεν σταματά με τον θάνατο και  μας ταξιδεύει πέρα από εκεί που ο νους αδυνατεί να περάσει. Το ταξίδι αυτό το κάνει η αγάπη μας για εκείνους που σωματικά δεν είναι κοντά μας. 

-Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής δεσπόζει η λατρεία των νεκρών με τα Ψυχοσάββατα.

-Ψυχοσάββατο όμως θεωρείται κυρίως το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Απόκρεω (Κρεατινής) και το ↴↴↴

Πως ξεκίνησε η Τσικνοπέμπτη

-Η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου (Κρεατινής) ονομάζεται Τσικνοπέμπτη ή Τσικνοπέφτη, επειδή την ημέρα αυτή   όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λιώνουν το λίπος από τα χοιρινά και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού.

-Το έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του. Εικάζεται όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των ↴↴↴ 

Η μπλε σχολική ποδιά και το πηλίκιο - Αναμνήσεις από το παρελθόν !!!

-Η μαθητική στολή είναι ένα ειδικό ένδυμα - ένα σύνολο τυποποιημένων ρούχων - το οποίο χρησιμοποιείται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, ακόμη και σήμερα πολλά  κάνουν χρήση της μαθητικής στολής 

-Στην Ελλάδα το πηλίκιο (καπέλο) με την κουκουβάγια  βάσει νόμου του Υπουργείου Παιδείας καταργήθηκε το  1964  από  τα Δημόσια Γυμνάσια και η μπλε ποδιά των ↴↴↴ 

Ο Φεβρουάριος στη λαογραφία

-Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από το ρήμα «εξαγνίζω» (februum) λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februa Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας») που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα.

-Στην Ελλάδα έχει πάρει και διάφορες άλλες  ↴↴↴

Τα Θεοφάνεια ή Φώτα ή Επιφάνεια (και στην Παλιουριά !! κύρια(ε) (ε)λέησον) - Εικόνες

Τα Θεοφάνεια ή Φώτα ή Επιφάνεια (6 Ιανουαρίου) γιορτάζουμε την βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Στην Ελλάδα ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με τον Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό, «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει ↴↴↴

Ο Ιανουάριος στη λαογραφία

-Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του ημερολογίου μας. Πήρε το όνομά του από τον ρωμαϊκό θεό Janus - Ιανό. Ο Ιανός  ήταν ο θεός της αρχής και του τέλους, της μετάβασης από μία κατάσταση σε άλλη. Τον Ιανό οι Ρωμαίοι τον παρίσταναν διπρόσωπο. Στις πύλες της Ρώμης το άγαλμά του κοίταζε με το ένα πρόσωπο την έξοδο και με το άλλο την είσοδο της πόλης. Κοίταζε, δηλαδή ταυτόχρονα προς τα πίσω και προς τα μπρος. Ο προσδιορισμός αυτός ισχύει τόσο για τον χώρο, όσο και για τον χρόνο. Επομένως ο Ιανός αντίκριζε, επίσης, ↴↴↴ 

Κάλαντα των Χριστουγέννων (κόλιαντα)

Τα κάλαντα που προήλθαν από τις βυζαντινές Καλένδες, κατάγονται κατά τύπο και όχι βεβαίως κατά περιεχόμενο, από το γνωστό έθιμο των αρχαίων Ελλήνων της Ερεστώνης. Τα κάλαντα λέγονται κυρίως από παιδιά, μεμονωμένα είτε κατά ομάδες που επισκέπτονται οικίες, καταστήματα, δημόσιους χώρους κ.λ.π. με τη συνοδεία του πατροπαράδοτου σιδερένιου τρίγωνου, αλλά και άλλων μουσικών οργάνων (κλαρίνου, φυσαρμόνικας, ακορντεόν, τύμπανου κ.λ.π.). Σκοπός των τραγουδιών αυτών είναι, ↴↴↴