Το γαλομέτρημα (γαλόμετρο)

Την άνοιξη, συνήθως την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, οι κτηνοτρόφοι έσμιγαν τα κοπάδια τους σε μεγαλύτερα (είδος συνεταιρισμού) μέχρι τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, οπότε τα κοπάδια επέστρεφαν στα μαντριά τους που ήταν, συνήθως, κοντά στο χωριό για να ξεχειμωνιάσουν και να γεννήσουν. Για να μπορέσει να σταθεί αυτό το είδος του συνεταιρισμού τηρούνταν με ευλάβεια μερικοί άγραφοι κανόνες. Δηλαδή ανάλογα με τον ↴↴↴ 

αριθμό των ζώων (γίδια και πρόβατα) γίνονταν δίκαιη μοιρασιά για τις ημέρες που θα ήταν ο κάθε νοικοκύρης βοσκός. Το σπουδαιότερο όμως ήταν η δίκαιη αναλογία για το γάλα που θα έπαιρνε ο καθένας τους όλο αυτό το χρονικό διάστημα, γι’ αυτό και γινόταν το γαλομέτρημα (γαλόμετρος). Η διαδικασία ίδια πάππου προς πάππου και γινόταν στο παραπάνω χρονικό διάστημα δύο ή τρεις φορές.

Μαζεύονταν όλοι οι ιδιοκτήτες των ζώων (του ενωμένου πλέον κοπαδιού) και άρμεγαν ο καθένας τα δικά του γαλάρια, προβατί­νες και γίδες, που ήταν στη στρούγκα. Στο τέλος μετρούσαν το γάλα του καθενός και υπολόγιζαν πόσες οκάδες γάλα θα πάρει. Αν π.χ. κάποιος έβγαζε από τα ζωντανά του 50 οκάδες, το πολλαπλασίαζαν επί 30, οπότε έπρεπε να πάρει 1.500 οκάδες γάλα στο τέλος της περιόδου. Όση ώρα διαρκούσε το άρμεγμα, οι γυναίκες ετοίμαζαν τα φαγητά και οι μικροί λαλούσαν (χτυπούσαν τα ζώα για να περάσουν για την αρμηγή αλλά και φρόντιζαν να μην φύγουν). Την μέρα του γαλομετρήματος έπρεπε να έχουν όσον το δυνατόν περισσότερο γάλα. Όταν κάποιο ζώο έφευγε άρμεχτο, το έπιαναν μετά την αρμηγή με την κλούτσα (γκλίτσα) και το άρμεγαν. Το γαλομέτρημα έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα και συμμετείχαν όλα τα μέλη των οικογενειών που είχαν μαζί το κοπάδι τους. Σούβλιζαν αρνιά ή κατσίκια, έκαναν διάφορες πίτες (η γαλατόπιτα είχε την τιμητική της), ρυζόγαλο, άλλα γλυκά, γιαούρτι, τσίπουρο, κόκκινο κρασί και στο τέλος ακολουθούσε τραγούδι και χορός.

-Τα παιδιά, δεν ήταν και λίγα αφού κάθε οικογένεια είχε συνήθως πάνω από τέσσερα παιδιά, την ώρα του γαλομετρήματος έπαιζαν διάφορα παιχνίδια της εποχής (κρυφτό, κουτσό, τρέξιμο, τσιουλίκα κ.α.) Βέβαια σίγουρα θα υπήρχαν και κούνιες (με τριχιές) στα δέντρα και κανένα σαμάρι ανάποδα γυρισμένο ως αυτοσχέδιο κρεβατάκι για κάποιο μωρό.-

Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης