menu

Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2023

Ο Φεβρουάριος στη λαογραφία

-Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από το ρήμα «εξαγνίζω» (februum) λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februa Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας») που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα.

-Στην Ελλάδα έχει πάρει και διάφορες άλλες  ↴↴↴
ονομασίες σχετικές τη μικρή του διάρκεια: Μικρός, Κουτσός, Κουτσοφλέβαρος, Φλιάρης, Γκουζούκης και Κούντουρον (ποντιακά).

-Το Φλεβάρης προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στη διάρκειά του από τις πολλές βροχές.
 
-Ο Φεβρουάριος με τις μέρες που μεγαλώνουν διαρκώς και με  τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι ο προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία:

-Τον Φεβρουάριο έρχονται και οι τελετουργίες της Αποκριάς και όπως αναφέρει ο Χριστόφορος Μηλιώνης:
«Κύριο χαρακτηριστικό των εορτών αυτών είναι η μεταμφίεση (μασκαράδες, καρναβάλια),
το γλέντι, οι βρωμολοχίες και τα σκώματα, που σκοπό έχουν να ξυπνήσουν τις δυνάμεις της γονιμότητας. Αρχίζουν με το Τριώδιο, κορυφώνονται τις Αποκριές (την Κυριακή της Κρεατοφάγου και κυρίως της Τυρινής) και τερματίζονται την Καθαρή Δευτέρα, με έξοδο στο ύπαιθρο, με φαγοπότι και “σαρακοστιανά” (λαγάνες, παστά ψάρια, ταραμά, τουρσιά, φρέσκα κρεμμυδάκια και σκόρδα), με χορούς και χαρταετούς». 
 
-Έχει 28 ημέρες τα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα, κάθε τέσσερα χρόνια δηλ. χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.
Η προσθήκη μιας επί πλέον ημέρας των δίσεκτων ετών ξεκίνησε το 44 π.Χ. όταν ο Ιούλιος Καίσαρ άλλαξε το ρωμαϊκό ημερολόγιο με τη βοήθεια του Έλληνα αστρονόμου Σωσιγένη από την Αλεξάνδρεια.
Ο Σωσιγένης, βασισμένος στους υπολογισμούς του πατέρα της αστρονομίας Ίππαρχου (ο οποίος έναν αιώνα νωρίτερα είχε προσδιορίσει ότι το ηλιακό ή τροπικό έτος έχει διάρκεια ίση με 365,242 ημέρες), θέσπισε ένα ημερολόγιο του οποίου τα έτη είχαν 365 ημέρες, ενώ σε κάθε τέταρτο έτος πρόσθεταν ακόμη μία ημέρα, μετά την «έκτη προ των καλενδών του Μαρτίου», που ονομαζόταν «bis sextus».
-Έτσι η ημέρα αυτή, επειδή μετριόταν δύο φορές, ονομάζεται ακόμη και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει «δίσεκτο».

Γιορτές το μήνα Φεβρουάριο

-Του Αγίου Τρύφωνα 1 Φεβρουαρίου. Ο άγιος Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών. 
-Της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου. Γιορτάζεται σε ανάμνηση της συναντήσεως του Συμεών
με το παιδίον Ιησού (Λουκ., 2.25). Τότε γίνονται προβλέψεις. «Ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής, θα βαστάξει σαράντα ημέρες». Αν είναι καλός ο καιρός στις 2 Φεβρουαρίου, ο βαρύς χειμώνας θα διαρκέσει πολύ ακόμα. Από τις 2 Φλεβάρη σταματούν οι γιορτές και μαζί η αργία και η σχόλη.
-Του Αγίου Συμεών 3 Φεβρουαρίου. Ο Άγιος τιμάται από τις εγκύους, που έλεγαν παρετυμολογώντας: «για να μη γεννηθεί το παιδί σημειωμένο».
-Του Αγίου Χαραλάμπους 10 Φεβρουαρίου.

Αρχαίες γιορτές ήταν τα Ανθεστήρια, Χόες.

Στην Αττική γιόρταζαν τα πρώτα άνθη της αμυγδαλιάς με διαγωνισμούς οινοποσίας. Άνοιγαν τους πίθους με το κρασί (πιθοίγια) και γέμιζαν τις κρασοκανάτες (χόες). Νικητής ήταν όποιος άδειαζε πρώτος τον χουν που χώραγε περισσότερο από δύο λίτρα.

 Γεωργικές εργασίες το μήνα Φεβρουάριο

Φυτεύουν πατάτες.
Προετοιμάζουν τα χωράφια για να σπείρουν ανοιξιάτικα σιτηρά και ενισχύουν τα φθινοπωρινά λιπαίνοντάς τα.
Κλαδεύουν αμπέλια και δέντρα.
Καθαρίζουν τα μαντριά.
Συντηρούν την κοπριά σε λάκκους.
Σβαρνίζουν τα χωράφια.








Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *