Κάτσιδα (κάτσιαντρα) - αναμνήσεις !!!

-Η κάτσιδα και στην Παλιουριά τη λέμε "κάτσιαντρα" είναι αυτοφυές  φυτό με βολβό και είναι «συγγενής»  με τον κρόκο Κοζάνης.
-Ανθίζει τον Φεβρουάριο  και η ανθοφορία της κρατά  15 ημέρες περίπου. Το χρώμα της είναι κίτρινο ή μωβ ανοιχτό, όπως φαίνεται στις εικόνες και η γύρη της είναι πολύ θρεπτική για μέλισσες και ανθρώπους. 

Ο βολβός της τρώγεται και σε παλαιότερες ↴↴↴ εποχές ήταν περιζήτητος.

-Στην Παλιουριά  βγαίνουν πάρα πολλές κάτσιαντρες, σχεδόν σε όλες τις περιοχές  και το τοπίο σ' εκείνα τα μέρη μεταμορφώνεται τέτοια εποχή σε ένα πανέμορφο χαλί. Υπάρχουν έγγραφες μαρτυρίες ότι το 1758 καλλιεργούσαν κρόκο στην Παλιουριά. 

-Όπως   μου έλεγε ένας γέροντας, εκείνα τα χρόνια κάθε τσομπάνης (τζιομπάνος), εκτός από την γκλίτσα, τις ημέρες που υπήρχε ανθοφορία στις κάτσιαντρες είχε μαζί του και τον κάτσιαντρο (ξύλινο ραβδί)  ύψους περίπου 80 εκατοστά και  η μία άκρη ήταν πλακέ και μυτερή  ώστε να εισχωρεί στο έδαφος,  για να βγάζουν τους βολβούς (καρπούς) που έχουν μέγεθος φουντουκιού και όπως χαρακτηριστικά μου είπε ήταν το "φρούτο της εποχής".  

-Παιδιά κι εμείς μιας άλλης εποχής, σχηματίζαμε ομάδες και με τον κάτσιαντρο στο χέρι, που μας είχαν κάνει οι γονείς, μερικοί μερακλήδες έκαναν σχέδια  και σκαλίσματα σ΄ αυτόν, πηγαίναμε σε κοντινές αποστάσεις  και μερικές φορές φτάναμε μέχρι τους λόφους των Αγίων Αθανασίου και Γεωργίου γιατί υπήρχαν μεγάλα μονοπάτια και βρύσες σ' εκείνα τα σημεία.

-Τον κάτσιαντρο εκτός από το να βγάζουμε τους βολβούς τον είχαμε και για ασφάλεια  γιατί εκείνη την εποχή υπήρχαν αρκετά κοπάδια και τσομπανόσκυλα.

-Μπορεί η κάτσιαντρα  (κάτσιδα) να ήταν ένα συμπλήρωμα διατροφής, παράλληλα όμως η όλη διαδικασία πρόσφερε  αρετές όπως, ομαδικότητα, αγάπη προς το περιβάλλον, συντροφικότητα, αλληλεγγύη και ότι άλλο σου προσφέρει μια εκδρομή, γιατί περισσότερο ήταν μια εκδρομή για να βρεθούμε κοντά στη μητέρα φύση.-   

Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης