Λέξεις από: Π. Ρ. Σ.

παγούρι: Αγγείο νερού, μέσο πρόσκλησης συγγενών και φίλων για κοινό τραπέζι.

πααίνου:πηγαίνω.

παγάνα:  ψάξιμο, ανίχνευση.

παγανά:  καλικάντζαροι 

παγανιά:   ένοπλο απόσπασμα που ψάχνει για κλέφτες ή για ληστές:

παζαριάζου:  διαπραγματεύομαι την τιμή ενός εμπορεύματος 

παζαριώτις:  άνθρωποι που πάνε στο παζάρι ή γυρίζουν απ’ αυτό 
παΐδια:  πλευρά του σώματος.
παΐδις:  οι πλαϊνές σανίδες από το σαμάρι.
παίνια: έπαινος, έπαινος στον εαυτό μου
παλαβώνου: τρελαίνω, τρελαίνομαι.
παλαμαριά:  χειρολαβή
παλαμουδέρνου: με πονούν οι πατούσες από το πολύ περπάτημα
παλιακός:  παλιός, αυτός που έρχεται από το παρελθόν.
παλιουκιρίσια:  του παλιού και­ρού.
παλιουκιρίσιους:  αυτός που έχει «παλιά» μυαλά, αναχρονιστικές αντιλήψεις.
παλιουκόπρι: μέρος που έχει παχύ χορτάρι, επειδή υπήρχαν μαντριά για αρκετό διάστημα.
πάλιουρας:  θάμνος με αγκάθια (παλιούρι)
πανουσάμαρα:  επάνω στο σαμάρι και ανάμεσα από τις δυο μεριές.
παντάκαλους:   πολύ καλός.
παντάξινους: τελείως άγνωστος
πάντοια: ανήθικη, κάθε μια της σειράς, ανυπόληπτη 
παπαδουπούλα:  παπαδοκόρη.
παπαρδέλας:  φλύαρος, πολυλογάς, φαφλατάς 
παππάρα: ψωμί τριμμένο σε γάλα.

παπαρούσια λάια: προβατίνα με μαύρο τρίχωμα, που έχει άσπρα στίγματα στο κεφάλι της.
παραβγαίνου: συναγωνίζομαι, αναμετρούμαι.
παραγγέλλου: στέλνω μήνυμα:

παραδίπλα: ακριβώς δίπλα

παράδις:   χρήματα

παραδώθι: πιο κοντά
παρακάλια: παρακαλετά
παρακατιανός:  κατώτερος
παρακείθι:   πιο πέρα από εκεί που είσαι 
παράκιρα:  παράκαιρα, σε ακατάλληλο χρόνο
παρακούου: ακούω εσφαλμένα
παράκυπρους:  μικρό κυπρί μέσα στο κοίλωμα από το μεγάλο κυπρί
παραμάντρι:   βοηθητικό μαντρί δίπλα στο κυρίως μαντρί 
παραμία:  παροιμία.
παράμιρα:   απόκεντρα, απόμερα
παραμιράου: τραβιέμαι στην μπάντα, κάνω τόπο
παραπαίρου:  αποπαίρνω, μαλώνω
παραπίσου: πιο πίσω
παραπρουψές:  τρία βράδια νωρίτερα
παραταχιά:  μεθαύριο
παρδαλή:   πόρνη
παρδαλουλάια: προβατίνα με μαύρο τρίχωμα αλλά με πολλά άσπρα στίγματα στο σώμα 

παρέκεια:  παραπέρα
παρμάρα:  αρρώστια στα πρόβατα (μελιταίος πυρετός, κουτσαμάρα)
πασαένας:   οποιοσδήποτε

πασκίζου: προσπαθώ,αγωνίζομαι

πασπάλι:  μικρή ποσότητα υλικού που μόλις φτάνει να καλύψει μια επιφάνεια ελαφρά

πασταλάκια:  φασολάκια

πάστρα:  καθαριότητα

παστρικό:  καθαρός
πατήθρις: δυο μακριές ξύλινες πλάκες (πετάλια) στις οποίες πατούν οι υφάντρες,
σταυρώνεται το διασίδι και γίνεται η ύφανση
πατιρίτσα:  είδος από ραβδί 
πάτους:   πιο χαμηλό σημείο, πυθμένας

πατιλό:  στραβοπόδαρο ζώο
παχνιστής:  μήνας που ρίχνει πάχνη, ο μήνας Νοέμβριος
πεισμώνου: πεισματώνω,  θυμώνω
πέστρα: γίδα με διαφορετικό τρίχωμα στη μία πλευρά από την άλλη

πιάνου προυζύμια:  αρχίζω τα δρώμενα για να φκιάσω τα ψωμιά του γάμου 
πιγνιδιάρα:   γυναίκα που της αρέσουν τα ερωτικά παιχνίδια

πιδεύουμι:  ταλαιπωρούμαι, κουράζομαι

πιδί:  αγόρι 

πιδιμάρα:  ταλαιπωρία, μεγάλη κούραση
πιδουκλάρι:  μια μικρή τριχιά (λυτάρι) με την οποία πιδουκλώνουμε τα ζώα
πιδουκλώνου:  δένω με μια μικρή τριχιά (λυτάρι) τα μπροστινά πόδια από τα ζώα για να μη
φεύγουν μακριά και κυρίως τη νύχτα
πιδούρια:  μικρά παιδιά 
πιζεύου: κατεβαίνω από το άλογο
πιζουγιλάου:  παίζω και γελώ
πικρόχουρτα:  χόρτα με πικρή γεύση
πινακουτή:  χοντρή σανίδα με κοιλώματα στην οποία τοποθετούμε το ζυμωμένο ψωμί 
πιντόβουλα: παιδικό παιχνίδι που το παίζουμε με πέντε βόλους
πιότιρους:  περισσότερος
πιπιρώνου:  ρίχνω πιπέρι στο φαγητό
πιράου: περνάω 
πιργιλάου: εμπαίζω, περιγελώ, κοροϊδεύω 
πιρουνιάζει του κρύου:  είναι πολύ δυνατό και περνάει μέσα μου όπως το καρφί
πιρπατ’σιά:  περπατησιά
πίσσα:  βαθύ σκοτάδι
πίστη:  εμπιστοσύνη
πίστρουμα:  στρίφωμα
πιστρόφια:   επιστροφή του νιόπαντρου ζευγαριού στο σπίτι του πατέρα της νύφης λίγες  
μέρες μετά το γάμο
πισώκουλα:   πίσω πίσω
πιτούμινα:  πτηνά, πουλιά
πιτρουβουλάου: πετώ πέτρες, λιθοβολώ
πιτρουγέφυρα:  πέτρινα γεφύρι
πιτρουπέρδικα: πέρδικα που ζει στα βραχώδη μέρη
πιτρουτά:  βραχώδη μέρη
πλάια:  πλάγια, πλαγιές
πήρι τα πλάια:  χάζεψε
πλαϊάζου: κοιμάμαι
πλαϊανός:  διπλανός
πλάκα:   επίπεδη πέτρα
πλακατάρι: μικρό πλακέ κουδούνι για τ’ αρνιά

πλακαταριά: παγίδα για πουλιά με πέτρινη πλάκα

πλανεύου:  παραπλανώ

πλάνους:  αυτός που παραπλανεί, ξεγελάει, δημιουργεί ψεύτικες προσδοκίες 
π’λάρα:  θηλυκό μουλάρι
π’λάρι:  νεογέννητο πουλάρι
πλάση:  σύμπαν
πλάστ’ς:  ξύλινη ράβδος για να πλάθουμε τα φύλλα από τις πίτες
πλαστήρι: ξύλινο στρογγυλό σανίδι στο οποίο πλάθουμε τα φύλλα για τις πίτες 
πλάτουμα:  πλατύς και ανοιχτός χώρος
πλιξούδις:  πλεξούδες, κοτσίδες
πλιότιρους: περισσότερος
πλουκάρι, πλοκάρι: το μαλλί των προβάτων

πλουταίνου:  γίνομαι πλούσιο
πλύματα:  νερό με το οποίο πλένουμε το σκαφίδι μετά το ζύμωμα και περιέχει ένζυμα από το προζύμι

πόνηρους:  πονηρός 

πόντικας:   ποντικός

πουδάρι:   πόδι
πουδένου:  φοράω παπούτσια

πουδαρούσιου: ζώο του οποίου το τρίχωμα στο πόδι είναι λευκό, διαφορετικό από το άλλο σώμα του.

πούντα:  δυνατό κρυολόγημα

πουντιάζου: κρυολογώ σοβαρά

πουταμιά:  περιοχή γύρω από το ποτάμι

πούτανους:  απελευθερωμένη ή ανήθικη γυναίκα

πουτές:  ποτέ

πουτσαράς:  δυνατός, γενναίος άντρας

πουριά, ποριά: η είσοδος του μαντριού.

πράμα, πράματα: ζώα.
προυβατουψάλιδου: ψαλίδι με του οποίο κουρεύουμε τα πρόβατα 

προυβάτα: χειμερινό μαντρί των προβάτων.

προυτσιάλους: ζευγάρωμα των γίδων

πριτσαλιώντι τα γίδια: ζευγαρώνουν

προυζύμια:  έθιμο του γάμου
προυκόβου: προκόβω, προοδεύω
προυξιν’τής: προξενητής
προυόβουλους:  ατσάλινο μεταλλικό αντικείμενο με το οποίο ανάβω φωτιά
προυσάναμμα: μικρή ποσότητα ύλης (κυρίως ξύλα) που τη χρησιμοποιούμε για να μεταδώσουμε τη φωτιά
προυσκαλάου:  προσκαλώ 
προυσκιέφαλου:   μαξιλάρι
προυσλιάζουμι:  απολαμβάνω τον ήλιο στο προσήλιο
πρωτουτσέλιγγας:  αυτός που έχει το μεγαλύτερο τσελιγκάτο
πυρουστιά:  μεταλλικός τρίποδας για να ακουμπάνε τα σκεύη, όταν τα βάζουμε στη φωτιά, για να μαγειρέψουμε
πυρώνου: ζεσταίνω στη φωτιά

π’τια, πυτιά: μαγιά του τυριού

πάλα: Μικρή ποσότητα λαναρισμένου μαλλιού για κατασκευή τουλούπας.

παλαμαριές: Ξύλινα καλύμματα του χεριού χρήσιμα στο θέρισμα.

παλιούρια: Είδος θάμνου με σουβλερά αγκάθια.

πάνα: Παλιόρουχο με το οποίο βγάζουν τα κάρβουνα έξω από το φούρνο.

πανίσιου: Χτένι κατάλληλο για την ύφανση λεπτών υφασμάτων.

παπαδέλια: Ξύλα ενισχυτικά των «παπάδων» (ξύλα της σκεπής), που στηρίζουν τη σκεπή.

παπάδες: Τα ξύλα που στηρίζουν τον καβαλάρη στη σκεπή.

παραουρίτ 'ς: Αυτός που κυκλοφορεί παράωρα, ο καλλικάντζαρος.

παραστάθι: Το κατώφλι.

παραστιά: Ο χώρος μπροστά από το τζάκι.

παρδαλά: Πολύχρωμα.

παρμακλίκια - κορμάκια: Κάγκελα.

πάσμα: (το) Μονάδα μέτρησης κλωστών στην υφαντική, ίση με δέκα κλωστές. Υποδιαίρασή του είναι η μετρησιά, τρεις κλωστές και η κλωστή.

πατανίες: Είδος υφαντού.

πατήθρες: Εξαρτήματα του αργαλειού που με τις εναλλαγές τους σταυρώνεται το στημόνι και σταθεροποιείται το υφάδι.

πατόζες: Αλωνιστικές μηχανές.

πατσιαούρια: Κουρέλια.

περασιά: Τρόπος τοποθέτησης της «δεσιάς»  στα παράθυρα.

πέρασμα: Η διαδικασία τακτοποίησης του στημονιού στα μιτάρια και στο χτένι.

περήφανα: Όμορφα και γερά.

πιασμουχέρ 'ς: Αυτός που πιάνουν τα χέρια του. Ο ικανός.

π 'νακωτά: Οι πινακωτές.

πιρούκλις: Περούκες.

πιρπιρούνις: Παπαρούνες.

πιστρόφια: Το τραπέζι που παραθέτει η μητέρα της νύφης στους νιόπαντρους οχτώ μέρες μετά το γάμο.

πιταστές: Λαγάνες (προφούρνια των Βυζαντινών).

πιτυράδια: Ψωμί από πίτουρα, που προορίζεται για τροφή των σκύλων.

πλακέ: Είδος βελονιάς στο κέντημα.

πλακίδες: Πουλάδες, μικρές κότες / Τα μικρά κορίτσια.

πλάτη- ποδιά: Τα μέρη του καμακιού. Η πλάτη είναι η πίσω πλευρά, η ποδιά είναι είδος στεγάστρου.

πλουκός: Ο φράχτης ο πλεγμένος με λεπτές βέργες, λούρα.

πνακουτό: Πινακωτή.

ποδεσιά: Τα παπούτσια.

ποδιά (τζακιού): Το τύμπανο του τζακιού.

ποτήρια: Μοτίβο στην υφαντική. Χρησιμοποιείται μόνον στα σαΐσματα.

πουκάλουμα: Η στενή πλευρά της στέγης.

πούκρουγμα: Βασκανία, μάτιασμα.

πουρ(ι)ά: Πέρασμα.

πράμα, πράματα: Ζώα.

προβουδεύω: Προοδεύω.

προσ(η)λιάζω:(προσθηλάζω): Βάζω τα αρνιά να θηλάσουν.

πύρα: Η ζέστη.

πυρομάχος: Η εσωτερική επιφάνεια του τζακιού.

πυρουστιά: Ο σιδερένιος τρίποδας που χρησιμοποιείται για τη στήριξη των μαγειρικών σκευών.

ραβδίζου:  με τη ράβδα τινάζω τους καρπούς από τα δέντρα, όταν ωριμάζουν

ράγα:  θηλή από το μαστό

ρακί:   τσίπουρο

ρακουβάριλου:  βαρέλι για ρακί

ρακουπότ’ρου: ποτήρι για τσίπουρο

ράμματα: Κλωστές για μπάλωμα

ράφτ’σσα:  ράφτισσα, μοδίστρα 

ραφτόιπουλου: μαθητευόμενος ή νεαρός ράφτης

ράφτου:  ράβω 

ράχη:  βουνοκορφή

ραχιά:  πλάτη από το άλογο 

ρέμπιλους:  ακατάστατος

ρέντζελους:  κουρελιασμένος 

ρεκανιασμένο: Πολύ ξεροψημένο

ρεκανους: Πολύ στεγνό.

ρήγας:  βασιλιάς

ρημαδιακό:  έρημο, ρημάδι, ρημαγμένο 

ριγουτά: Υφαντά με ρίγες

ριβά:  πλαγιαστά, όχι ίσια κατά το περπάτημα

ριβάνι: ρυθμικό και ανάλαφρο βάδισμα του αλόγου που γίνεται με πλαγιοτροχασμό

ριβανίτ’κου:  άλογο που περπατάει ριβάνι

ριγανέλα:  είδος από τριχιά

ρίζα: Είδος βελονιάς

ριζαρί: Το χρώμα που βγαίνει από το βράσιμο της ρίζας του φυτού «ριζάρι»

ριζάρι: Το φυτό ερυθρόδανο.

ριματικά:   ρευματισμοί

ριμέντια:  ξόρκια

ριμπέτας:  ρεμπέτης, τεμπέλης, αχαΐρευτος

ρίξιμο στέγης: Κατασκευή της σκεπής.

ριτσιναριά:  πρακτικό θεραπευτικό μέσο (πανί εμποτισμένο με ρετσίνι, έμπλαστρο)

ρίχνω (στον αργαλειό): Ετοιμάζω το στημόνι για την ύφανση.

ρόκα: Ξύλινη απλή κατασκευή σχήματος «Ψ», στην οποία τοποθετείται η τουλούπα για γνέσιμο.

ρούγα: Στενός δρόμος.

ρουγκατσάρια: Ομάδες μεταμφιεσμένων ανδρών την πρωτοχρονιά.

ρουντόγαννος: Η ανοικοκύρευτη γυναίκα που γυρνάει όλη μέρα (ίσως αναγραμματισμός από το «Ρουγό-Γιαννος»).

ρουπώνω: Κλείνω πολύ καλά.

ρόγα: μισθός του βοσκού.

ρούγα: στενός δρόμος.

ρουιάζουμι, ρογιάζομαι: μισθώνομαι ως βοσκός σε κάποιον.

ρούντου: σγουρόμαλλο πρόβατο.

ρ’ζά:  πρόποδες από βουνό

ρόζους:  σημείο του κορμού του δέντρου από το οποίο ξεκινάει ένα κλαδί του με

αποτέλεσμα στο σημείο εκείνο να διογκώνεται

ρόιδινους: ροδομάγουλος

ρόιδου:  ρόδι

ροϊδουκουκκινάτη:  κοπέλα ροδοκόκκινη

ροϊδόφλουδα:  φλούδα ροδιού

ρόκα του πουδάρι: έσπασε το πόδι και είναι στο νάρθηκα

ρόκα: ξύλινο εξάρτημα με δυο έλικες ή χωρίς έλικες με το οποίο γνέθουν οι γυναίκες

ρόμπουλου:   είδος από πεύκο

ρουβουλάου: κατηφορίζω ή κατηφορίζω γρήγορα από μια πλαγιά

ρουγκαϊζουμι:  ρεύομαι

ρουγκάτσ’κου: ζώο που ο ευνουχισμός του πετυχαίνει κατά το ήμισυ

ρουιάζουμι:  πηγαίνω μισθωτός τσομπάνος

ρουιδίζου: παίρνω σιγά-σιγά το κόκκινο χρώμα

ρουιδούλα: ροδομάγουλη, όμορφη

ρουκίσιου: καλαμποκάλευρο 

ρουμαίικου: ελληνικό κράτος

Ρουμαίοι:   Έλληνες

Ρουμιουϊπούλα:   Ελληνοπούλα

ρουμπέτας:  πολυλογάς, κουτσομπόλης

ρουντίνα:  ήμερος τόπος στα ριζώματα

ρούντου:  πρόβατο που έχει κοντό, λεπτό και απαλό τρίχωμα 

ρούπουσι η φτσιέλα: έκλεισαν οι σχισμές της

ρουπώνου: παραχορταίνω

ρούσα: ζώο με κόκκινο τρίχωμα.

ρουσάτη: γυναίκα με ξανθοκόκκινα μαλλιά αλλά και περήφανη 

ρούσινος:   ρωσικός

ρουσουγένιους:  ξανθογένης

ρούσους:  ξανθοκόκκινος

ρουσφαΐζου:  τρώγω με βουλιμία, κατατρώγω 

ρούχινα προικιά:  όχι μάλλινα αλλά αγοραστά κι από άλλη πρώτη ύλη

σαΐσματα: Υφαντά που κατασκευάζονται με γίδινα μαλλιά.

σαΐτα: Εξάρτημα του αργαλειού, απαραίτητο στην ύφανση. Στη βέργα της

τοποθετούνται τα μασούρια.

σακκοράφιασμα: Το ράψιμο με σακοράφα και το ράψιμο με αραιές βελονιές.

σάλωμα: Τιναγμένα στάχυα βρίζας.

σαούλ 'τ(η)ς: Το νήμα της στάθμης.

σαράντ 'σμα: Τρόπος καταπολέμησης της βασκανίας.

σαρμάντσα: Κούνια του μωρού.

σαϊάζου: βάνω μάλλινα χοντρά υφάσματα (τσιόλια)πάνω από το σαμάρι του ζώου για να
προστατέψω το ζώο αλλά και το σαμάρι από τις κακές καιρικές συνθήκες.

σάιασμα:  χοντρό μάλλινο ύφασμα για σκέπασμα του σαμαριού των ζώων 

σαΐτα: εξάρτημα του αργαλειού με το οποίο διαπερνώ το υφάδι στο στημόνι

σαϊτιά:   ρίξιμο (εκτόξευση) της σαϊτας

σαϊτόγνιμα:  νήμα που έχει η σαΐτα

σαϊτόξ’λου:  εξάρτημα από τη σαΐτα στο οποίο τυλίγεται το υφάδι

σακάλιβρου:  αλευροσάκι.

σακαρέλα: μικρή στενόμακρη μάλλινη σακούλα

σακατ’λίκι:  αναπηρία

σακάτ’ς:   ανάπηρος

σακατεύου:  τραυματίζω, αχρηστεύω

σακένιους τρουβάς:   τροβάς δεύτερης ποιότητας

σακιάζου: γεμίζω το σακί με διάφορα πράγματα ή διάφορα υλικά

σακιόσκ’να:  σκοινιά με τα οποία δένουμε τα σακιά

σακούλα:  πορτοφόλι 

σακουράφα:  μεγάλη και χοντρή βέργα-βελόνα για να ράβουμε χοντρά υφάσματα

σαλαγάου:  με φωνές και σφυρίγματα κατευθύνω το κοπάδι 

σαλαμπριά:  κατεβασμένο ποτάμι

σαλαώρας: πολυλογάς

σαλιάρα:  κομμάτι λεπτό  ύφασμα που το βάζουμε γύρω από το λαιμό 

σάλλουμα:   άχυρα  συνήθως από βρίζα με τα οποία σκεπάζουμε τα μαντριά

σαλός:  φευγάτος, τρελός

σαλταμπήδα:   γυναίκα που έχει ξεπεράσει τους ηθικούς φραγμούς

σαλταμπήδας:   ανήθικος άντρας

σαμαράκι: προστατευτικό τρίχωμα που αφήνουμε στη ράχη από τα μικρά ζώα, όταν τα
κουρεύουμε

σαμαρουκρέβατου:   θέση (κρεβάτι) για το σαμάρι 

σαμαρουσκούτι:   χοντρό μάλλινο ύφασμα που μπαίνει στο εσωτερικό του σαμαριού

σαμαρουτριχιά:  τριχιά για το σαμάρι 

σαμαρώνου: βάνω το σαμάρι πάνω στο κορμί του ζώου

σάματι:  σάμπως, σαν να 

σαπίτ’ς:  είδος βουνίσιου φιδιού 

σάρα κακιά:  να γκρεμιστείς, να χαθείς, να πας στον αγύριστο 

σάρα:   απότομη πλαγιά γεμάτη πέτρες και χαλίκια και χωρίς ιδιαίτερη βλάστηση, γκρεμός

σαράκι:  σκουλήκι του ξύλου

σαρακουστεύου:  νηστεύω τη σαρακοστή.

σαρμανίτσα:  ξύλινο μικρό κρεβατάκι που είναι κούνια για το μωρό
σβόιρας:  αυτός που παίρνει στροφές το μυαλό του, έξυπνος, πολυμήχανος
σβώλους:  σφαιρικό κομμάτι τυριού
σγαντσουμάλλ’ς: αυτός που τα μαλλιά του είναι όρθια σαν τα αγκάθια του σκαντσόχοιρου 
σέβαση:   σεβασμός
σέια:   πράγματα του νοικοκυριού 
σειόμι:   κουνιέμαι, κινούμαι
σειρά:  γενιά, σόι, τάξη, τρόπος ζωής
σέλα:   προσαρμοσμένο κάθισμα για τον αναβάτη στη ράχη του αλόγου
σημαδεμένος: άνθρωπος που έχει κάποιο σωματικό ελάττωμα
σιάρκαβου: βόδι με γκρίζο τρίχωμα

σιγκούνια: πανωφόρι των βοσκών από γιδόμαλλο, με φαρδιά μανίκα. Το χρησιμοποιούσαν ως σκέπασμα όταν κοιμούνταν στο ύπαιθρο.

σιγκούνι: μάλλινο υφαντό πανωφόρι της γυναίκας με πολλά κόκκινα κεντήματα.

σιούτα: προβατίνα ή γίδα χωρίς κέρατο.

σιαδώθι:  ίσια δώθε

σιάζου:   τακτοποιώ, διευθετώ

σιάζου τα ζουντανά:  ταχτοποιώ, φροντίζω

σιαΐνι:   είδος από αετό

σιαϊτάν’ς:  ο καταχθόνιος, ο σατανικός άνθρωπος

σιακάτ’:   προς τα κάτω

σιακείθι:   ίσια εκείθε, προς τα εκεί 

σιαλβάρι: πελεκημένο ξυλάκι με δυο εγκοπές στις άκρες του για να το δένουμε, και το βάνουμε στο στόμα του κατσικιού για να μην μπορεί να βυζαίνει, είδος χαλινού 

σιαμπρουστά:  προς τα μπροστά

σιαπάν’:  προς τα πάνω

σιαπέρα:  προς τα πέρα

σιάση:   διευθέτηση, συμφωνία, ειρήνευση

σιβδαλής:  αυτός που έχει σεβδά,

σιβδαλίζουμι:  έχω καημό, ερωτικό πάθος

σιβδάς:   καημός, ερωτικός πόθος 

σίβους:  αυτός που το χρώμα του είναι μεταξύ γκρι και μπεζ

σίγαλα:  αθόρυβα, χαμηλόφωνα 

σιγαλός:   σιγανός

σιγκούνι:   μάλλινος επενδύτης 

σιγουρεύου:  ασφαλίζω κάτι

σιγουρημένους:  ασφαλής
σικλέτι:  στενοχώρια

σικλιτίζουμι:  είμαι λυπημένος, στενοχωρημένος 

σιλιασμός:   επιληψία

σιλώνου:   βάνω τη σέλα στο άλογο

σιουγκάρι:  βυζανιάρικο αρνί, μικρότερο παιδί μιας οικογένειας

σιουγκράου:   αγγίζω κάποιον με νόημα, τον ειδοποιώ αγγίζοντάς τον 

σιουράου:   σφυρίζω

σιούτα:   γίδα, προβατίνα (ζώα) χωρίς κέρατα

σιριανάου:  κάνω περίπατο, γυρίζω στους δρόμους

σιριάνι:  περίπατος, βόλτα

σιρκός:   αρσενικός

σιρκουθήλ’κους:  ερμαφρόδιτος

σιρκουχρουνιά:  χρονιά που τα ζώα γεννούν αρσενικά αρνιά περισσότερα   από τα θηλυκά

σιρσένι:  άνθρωπος που δεν ησυχάζει καθόλου, εργατικός

σκαρίζου: βγάζω τα γιδοπρόβατα για νυχτερινή βοσκή το καλοκαίρι.

σκάρους: νυχτερινή βοσκή, αλλά και ειδικός ποιμενικός σκοπός κατά τη διάρκειά της

σκάλουμα:   εμπόδιο, πρόβλημα

σκαλώνου:  σταματάω μπροστά σε ένα εμπόδιο.

σκαμνάκια:   παιδικό παιχνίδι

σκάνια:  στενοχώρια, στενοχώρια και αγανάχτηση μαζί

σκανιάζου:  στενοχωριέμαι, στενοχωρώ

σκαντζλήθρα: φλούδα ή πολύ μικρό κομμάτι ξύλου που καίγεται και εκτινάσσεται 

σκαντζουχέρι:   σκαντσόχοιρος

σκαπιτάου:  χάνομαι πίσω από τη ράχη

σκάρφη:  έγινε πολύ αρμυρό, π.χ. το φαγητό

σκάρφη:  φυτό πόα που έχει και θεραπευτικές ιδιότητες

σκάσιμου:  μεγάλη στενοχώρια

σκαφίδα:  ξύλινη σκάφη στην οποία ζυμώνουμε το ψωμί ή πλένουμε τα ρούχα

σκαφίδι:  βαθουλό ξύλινο σκεύος για ζύμωμα
σκιάχτρου:  παλιόρουχο ή άλλο πράγμα που εκφοβίζει τα άγρια ζώα
σκιάζουμι:   φοβάμαι
σκιάσματα:  δαιμονικά, κακά πνεύματα
σκιδιάζου:  σχεδιάζω
σκίζα:  κομμάτι από ξύλο που αποσπάται ακανόνιστα από τον κορμό ενός δέντρου ή ενός χοντρού κλαδιού, πελεκούδα
σκιλίζουμι:   ματιάζομαι, αδιαθετώ, αρρωσταίνω 
σκιόριμα:   πολύ άσχημος άνθρωπος
σκιρτσούδα:  γυναίκα που κάνει σκέρτσα, πεταχτούλα, κολπαδόρα
σκλήθρου:  υδροχαρές δέντρο κλήθρο τη φλούδα του οποίου χρησιμοποιούμε για να βάφουμε υφάσματα 
σκόπι:  ξύλο, ραβδί 
σκούζα:   θρήνος
σκουλαμέντρα:  αφροδίσιο νόσημα (βλεννόρροια)
σκουλάου: σχολάω, τελειώνω.
σκουνταμός:  σκουντουφλιά
σκουντουφλάου:  σκοντάφτω σα να είμαι τυφλός
σκουντουφλιάρ’ς:  αυτός που σκοντάφτει συχνά
σκουριουκούδ’να:   σκουριασμένα κουδούνια 
σκουρπουφτέρη:   φυτό πόα με θεραπευτικές ιδιότητες
σκούσματα:   δυνατές κραυγές πόνου
σκουτίδιασι: έγινε σκότος
σκουτειδιάζει:   γίνεται σκοτάδι πυκνό 
σκουτίδα:   πυκνό σκοτάδι
σκουτούρα:   ζαλάδα, πρόβλημα
σκουτουρέλλα:   σαύρα
σκρουμπιάζου:  γίνομαι σκρούμπος
σκρούμπους:  καμένο
σκρουπάου:  σκορπίζω
σκ’τίσια:  μάλλινα
σκύλα:   κακιά, μοχθηρή γυναίκα

σκίζα: σφηνοειδής εγκοπή με ψαλίδι στο αυτί των προβάτων.

σκλι: σκύλος

σμιγαταράς: ο συνεταίρος με τα λιγότερα ζώα.

σουγκάρ(ι): όψιμο αρνί ή κατσίκι μτφ. το μικρότερο παιδί της οικογένειας, το οποίο έχει μεγάλη διαφορά από το πρώτο.

σπίτιασμα. σπίθιασμα: η τύφλωση των γιδοπροβάτων από το  απότομο κρύο.

σκρόφα: γουρούνα

στιφάνι, στεφάνι: ξύλινο περιδέραιο στο λαιμό των ζώων, πάνω στο οποίο στερεώνεται το κουδούνι. Είναι ξυλόγλυπτο και θηλυκώνει.

στραγκστάρ'(ι): στραγγιστήρι.

στρούγκα: ο χώρος που άρμεγαν τα πρόβατα.

στρουμπαριασμένου: ζώο το οποίο έπαθε ψύξη πίνοντας κρύο νερό με λαιμαργία.

στρίφα: προβατίνα ή γίδα η οποία γέννησε για δεύτερη φορά.

σ'κώθ'κι: Σηκώθηκε.

σ μαρώνω/ σμάρια: Τοποθετώ ξερά ξύλα και κλαριά ως εξωτερική επένδυση στις ξύλινες κατασκευές.

σηκωτά: Θηλιαστά.

σιάργκαβη: Ασπρόμαυρη.

σιάργκαβου: Ασπρόμαυρο.

σιδεριά: Σιδερένιο αλέτρι.

σιδερόφκυαρο (και γυφτόφκυαρο): Σιδερένιο φτυάρι.

σιμποδαύλι: Το ξύλο που σκαλίζουν τα ξύλα της φωτιάς στο τζάκι.

σιμπώ: Σκαλίζω (τη φωτιά).

σιρνάμινα: Καθημερινά.

σκ 'χάρις: Μαλλιά που δύσκολα ανοίγουν στο γράνσιμο.

σκ 'τι: Σκουτί.

σκαντζαλήθρις: Οι μικρές φλογίτσες που πετάγονται από τα ξύλα κάνοντας

χαρακτηριστικό θόρυβο.

σκαντζαλιθρίζ': Λέγεται για το νερό που χρησιμοποιείται στη βαφική. Χωρίς να βράζει, αλλά ούτε να είναι κρύο.

σκαριάτες: Οι βλάμηδες που φέρνουν τα συχαρίκια στο γάμο.

σκαφίδ' (ι): Το σκαφίδι.

σκέδια: Δείγματα μοτίβων.

σκίζις: Χοντροπελεκημένα ξύλα κατάλληλα για την κατασκευή πατωμάτων.

σκιπάρ '(ι): Σκεπάρνι.
σκούλος: Το πίσω μέρος από το τσεκούρι (πλατύ όχι η κόψη).

σκουλνώ: Τελειώνω.

σκούλους: Τα πολύχρωμα μαλλιά και νήματα που στόλιζαν τα άλογα και τις

κανάτες στο γάμο.

σκονλωτά, σκουλάτα: Θηλιαστά. Είδος υφαντού που κατασκευάζεται με τη βοήθεια βέργας.

σμάρια: Ξερά κλαριά και ξύλα για την εξωτερική επένδυση των ξύλινων

σμαζώνου:  μαζεύω, συμμαζεύω, συγκεντρώνω

σμίξη:  αντάμωμα, αντάμωση, συμβολή των ποταμών

σμιγό: Μείγμα σταριού με άλλα δημητριακά, κυρίως με καλαμπόκι.

σούκος: Η λέρα των μαλλιών των προβάτων.

σόι: συγγένεια

σούδα:  κατεβασμένο ρέμα που φέρνει μαζί του ξύλα και πέτρες

σουϊεύου:  είμαι συγγενής με κάποιον

σουπάνι:  εσωτερικό πανί, φόδρα

σουργούνι:   ρεζίλι

σουσούρα:   φυτό με το οποίο κάνουμε σκούπες

σούτσι:   κουσούρι, ελάττωμα

σουφλάου:   μπήγω

σουφλί:  σουβλί

σουφλιά:   οξύς πόνος

σουφλιρός:   μυτερός, οξύς

σπάθη: Εξάρτημα του αργαλειού από την οποία κρέμονται τα μιτάρια και τα καρούλια.

σπανολέτα: Ο μηχανισμός που ανοιγοκλείνει το παράθυρο.

σπαθάτους:  λυγερόκορμος

σπανά:  γυμνά βουνά, βουνά χωρίς δέντρα

σπανός:  άντρας που δε βγάζει γένια

σπάργανα:   κομμάτια από ύφασμα με τα οποία τυλίγουμε το μωρό και τα δένουμε επάνω του με τη φασκιά 

σπάρτου:   φυτό
σπληνάντιρου:  έδεσμα που παρασκευάζεται με το γέμισμα του χοντρού εντέρου του ζώου από κομμάτια σπλήνας 
σπουλλάτι:  ευχή
σπίρτο: Ουσία που χρησιμοποιείται στη βαφική για τη σταθεροποίηση του χρώματος

σπρωχτήρα: Ξύλο βοηθητικό στο μάζεμα της κοπριάς.

στ 'μόν(ι): Το νήμα πάνω στο οποίο γίνεται η ύφανση.

σταύρωση: Συνάντηση κλωστών χιαστί.

σταχτόκ 'λούρα: Κουλούρα στη στάχτη.

σταλίζουν τα πρόβατα: κάθονται το μεσημέρι στον ίσκιο και αναπαύονται 

στάλους:  χώρος στον οποίο σταλίζουν  τα γιδοπρόβατα 

στάνη:  χώρος (μαντρί) στον οποίο είναι εγκατεστημένο ένα τσελιγκάτο

σταυραδέρφια:  δυο συνήθως ή και περισσότερα άτομα που θεωρούνται μεταξύ τους αδέλφια μετά από αδελφοποίηση

σταυραϊτός:  είδος  αετού

σταυρουβιλουνιά:  τρόπος που κεντάμε (η βελονιά πηγαίνει χιαστή)

σταυρουγειτουνιά: γειτονιά με πολλά σταυραδέρφια

σταυρουδρόμι:   διασταύρωση δρό­μων.

σταυρουμάνα:   μάνα του σταυράδερφου ή της σταυραδερφής

σταυρουπατέρας: πατέρας του σταυράδερφου ή της σταυραδερφής

σταυρουπουδιάζουμι:  κάθομαι σταυροπόδι

σταύρουση:   βασική εργασία για το άνοιγμα του διασιδιού (το στόμα από όπου περνάει η σαΐτα) στη φάση που το ιδιάζουμε

σταυρώνου:  συναντώ,  διασταυρώνομαι

σταχτουκ’λούρα:  κουλούρα που την ψήνουμε στη χόβολη 

σταχτώνου:  ρίχνω σε κάτι στάχτη 
στείρα:   βελέντζα χωρίς κρόσσια
στένουση:   δυσφορία στο στήθος, άσθμα.
στέρφα:   πρόβατα που δε γεννούν 
στέρφη:   προβατίνα ή γίδα που δε γεννάει, που δεν παράγει γάλα
στητός:   όρθιος, καμαρωτός
στινάζου:  αναστενάζω, γογγύζω
στινεύουμι: στενοχωριέμαι
στιρέβουμι:  στερούμαι
στιρνός:  τελευταίος
στιρφεύουν τα πρόβατα: τα γαλάρια πρόβατα χάνουν τελείως το γάλα τους
στιφάνι: στρόγγυλο πελεκημένο ξύλο από το οποίο κρέμεται το κουδούνι ή το κυπρί 
στιφανουπάνι:  αγοραστό πανί που το χρησιμοποιούμε στη στέψη του ζευγαριού 
στοιχειό: αόρατο, υπερφυσικό και συνήθως κακοποιό
στόμα:  άνοιγμα του στημονιού μέσα από το οποίο περνάει η σαΐτα 
στουμπάου:  συνθλίβω 
στούμπους: ξύλινο, σιδερένιο ή πέτρινο εργαλείο (λιθάρι) με το οποίο συνθλίβονται άλλα αντικείμενα 
στούρνα:  μεγάλη πέτρα.
στουρνάρι: πυρόλιθος που τον χτυπάμε με τον πρυόβολο και ανάβουμε την ίσκα από τις σπίθες που βγάζει
στραβουγιράζου: γεράζω πρόωρα και έχω έκδηλα τα σημάδια της παρακμής
στραβουμάρις:  κακοτυχίες, αναποδιές
στραγγίζου τα πρόβατα:  αρμέγω την περίοδο που έχουν λίγο γάλα
στραγγίζου του τυρί:  αφαιρώ το τυρόγαλο
στράγγιου:  στραγγερό μέρος, αυτό που δεν κρατάει τα νερά της βροχής
στραγγουτσαντίλις:   τσαντίλες με τις οποίες στραγγίζουμε το γάλα
στράτα:   δρόμος
στρατεύουμι:   κατατάσσομαι στον στρατό
στρατί:  δρομάκι 
στρέου τα όνειρα: βγαίνουν τα όνειρα
στρέουμι:  συμφωνώ, συγκατανεύω
στρέχα:  σκεπή από μαντρί 
στριβάδι: χορτάρι για βοσκή κατάλληλο από μεγάλα κυρίως ζώα 
στρίβου:  ευνουχίζω τα αρσενικά ζώα
στρίβουν τα χουρτάρια:  ξεραίνονται
στρίφτου:  στρίβω
στριφτουκιέρα:   γίδα που έχει τα κέρατα στριφτά σαν μπούκλες
στρόγγυλις κουβέντις:  λογικές κουβέντες
στρουγκιάζου:  βάζω τα πρόβατα στη στρούγκα
στρουμπάρα:   αρρώστια στα πρόβατα από το χορτάρι
στρουμπούλου:  παχουλή γυναίκα
στρουμπουλούτς’κους:  παχουλούτσικος
στρουσίδι: μάλλινο υφαντό που στρώνεται
στέζηρας: Το γερό ξύλο στη μέση του αλωνιού, στο οποίο δένονται τα ζώα που αλωνίζουν.

στείρες βελέντζες: Βελέντζες χωρίς φλόκια.

στημονάρια: Τα γερά ξύλα πάνω στα οποία πλέκονται οι βέργες για την κατασκευή κοφινιών.

στήσιμο: Λέγεται για τον αργαλειό, όταν τον ετοιμάζουν για ύφανση.

στιρναρόπετρις: Είδος πολύ σκληρής πέτρας που χρησιμοποιείται στις μυλόπετρες.

στόμα (του υφαδιού): Το άνοιγμα του στημονιού στο οποίο ρίχνεται το νήμα της ύφανσης.

στουπώνω: Κλείνω καλά.

στράγγιος: Ο τόπος που δεν κρατάει νερά.

στραγκστάρ'(ι): Στραγγιστήρι.

στρούγκα: Ο χώρος που άρμεγαν τα πρόβατα.

στρουμπί: Το κάθισμα.

στρώση: Το υλικό που τοποθετείται στην επιφάνεια του φούρνου.

στύλια: Ξύλινες κολόνες.

συρτός: Πηγάδι.

συγγένειου:  συγγένεια 

συγγένεψη:  συγγένεια 

συγγιλέας:  εισαγγελέας

συγγινήδις:  συγγενείς

συγκαθάου:  δε με χωράει ο τόπος, είμαι ανήσυχος

συγκιριάζου:  συνδέω με το καπίστρι το ένα ζώο με το άλλο και προχωρούν σε γραμμή το ένα πίσω από το άλλο 

συγχουριμός: συγχώρεση, άφεση αμαρτιών

σύθαμπου:  βραδάκι που αρχίζει να πέφτει το σκοτάδι 

συλλουιόμι:  συλλογίζομαι 

συμπαθισμός:  συμπάθεια

συμπάου:  συνδαυλίζω τη φωτιά, πασχίζω να μη σβήσει

συμπιθιριακό:  συμπέθεροι που πάνε να πάρουν τη νύφη

συμπουδαύλι:   ξύλο με το οποίο σκαλίζεται η φωτιά ή σπρώχνονται τα ξύλα που καίγονται 

συμφάδα:   συννυφάδα 

σύμφουνου:  συμφωνία

συναγώι:  φασαρία, ανακατωσούρα

συνάζου:  συναθροίζω

συναξάρι:  μάζωξη, συγκέντρωση

συνήθειου: συνήθεια

συνιρίζουμι: συναγωνίζομαι κάποιον

συνουρίτις:   αυτοί που έχουν στα βοσκοτόπια κοινά σύνορα

συντάζου:  ετοιμάζω 

συντράμου:  δίνω βοήθεια

συντρουμή:   βοήθεια

συντρόφοι:   δυο βοσκοί που βόσκουν το ίδιο κοπάδι

συντυχαίνου:  συναντώ

σύρι:  πήγαινε

συρμή:  επιδημία

σύρραχου:  κορυφογραμμή

σφάλτσα: Δεμάτι στουμπισμένης βρίζας.

σφάλ 'τσα (αόρ. του Σφαλνώ): Έκλεισα.

σφαϊό:  δυνατός ρευματικός πόνος στην πλάτη 

σφαλίζου τα μάτια:  πεθαίνω

σφαχτά:  γιδοπρόβατα

σφαχτό:  σφαγμένο και γδαρμένο ζώο 

σφιντάνι:  σφένδαμος

σφίξη:  ζόρι, δυσκολία

σφουγγιόμι:   σφουγγίζομαι, σκουπίζομαι

σφρουντζλάου:  εκσφενδονίζω

σφοντύλι: Το κωνικό ξύλο που βοηθάει στην περιστροφή του αδραχτιού.

σ’μαδεύου:  κάνω σημάδι στο αφτί σε πρόβατο ή γίδι, για να το γνωρίζω

σ’μαδιακός:  εξαιρετικός, σπάνιος

σ’μώνου:  πλησιάζω, ζυγώνω

σ’νάφι: ίδια καταγωγή και προέλευση

σ’χαρίκια:  συγχαρητήρια, συγχαρητήριο φιλοδώρημα σε εκείνον που πρώτος αναγγέλλει ευχάριστη είδηση.

σ’χουράου:  συγχωρώ, δίνω άφεση αμαρτιών

σ’χώριση:  αποκριάτικο έθιμο. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς οι νεότεροι παίρνουν συγχώρεση για ό,τι έχουν κάνει από τους γεροντότερους 

σκ’λεύουμι:  (για σκυλιά) ζευγαρώνω

σκ’λιουψώμι:  ψωμί για τα σκυλιά που το  κάνουμε με πίτουρα

στ’λιάρι:  στειλιάρι, στέλεχος στα γεωργικά εργαλεία

στ’μόνι:  στημόνι, νήμα του αργαλειού.

Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης