Το φαράγγι της Σκάλας - Ο καταρράκτης - Ο παλιός νερόμυλος

-Στην Παλιουριά Γρεβενών είναι το φαράγγι της Σκάλας και συγκεκριμένα αποτελεί κομμάτι του Λάκκου τ’ Ακονιού (μικρό ποταμάκι - χείμαρρος που πηγάζει από τα εδάφη της Παρασκευής και λέγεται έτσι γιατί από τις πέτρες του ακόνιζαν τα εργαλεία τους οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού και των γύρω περιοχών).

-Η τοποθεσία της Σκάλας είναι το σημείο ↴↴↴

που χωρίστηκε η Ευρώπη με την Αφρική. 

-Δεν είναι βατό για πεζοπορία το σημείο ακριβώς κάτω από τη θέση σκάλα που είναι απόκρημνοι βράχοι.

-Εδώ  βρίσκεται και ο καταρράκτης  της σκάλας, σ΄ ένα σημείο απείρου φυσικού κάλους και αξίζει τον κόπο  για μια βόλτα, ακολουθώντας τις παρακάτω διαδρομές.

Διαδρομές:

-Από τον  εθνικό δρόμο Γρεβενών - Λάρισας ο οποίος περνά από την Παλιουριά  και πριν

φθάσουμε στη θέση σκάλα (4 χιλιόμετρα), υπάρχουν δυο επιλογές για την πρόσβαση στον καταρράκτη.

 α) Αφήνοντας το ΙΧΕ αυτ/το στον εθνικό δρόμο πηγαίνουμε λοξά δεξιά  για 

πεζοπορία στον καταρράκτη που βρίσκεται σε απόσταση 1000 μέτρων περίπου (κάτω ακριβώς από του Χατζιάρα το κριάκουρο - μεγάλος βράχος-  που δεσπόζει στο σημείο και φαίνεται στις παρακάτω εικόνες). Μονοπάτι  προσδιορισμένο σήμερα δεν υπάρχει, αν και πριν από χρόνια υπήρχε όχι μονοπάτι αλλά δρόμος γιατί περνούσαν κάρα και πήγαιναν στο νερόμυλο. 

-Βλέποντας το μεγάλο βράχο, τα πλατάνια και γνωρίζοντας ότι στη βάση του είναι ο καταρράκτης  οδηγείσαι αναγκαστικά στον καταρράκτη και στα χαλάσματα του παλιού νερόμυλου (αναφέρεται  παρακάτω). Δεν είναι τόσο δύσκολος όσο φαίνεται εξ αρχής αλλά χρειάζεται λίγη προσοχή.

 β) Αφού βρισκόμαστε στο παραπάνω σημείο πηγαίνουμε στον αγροτικό δρόμο που βρίσκεται δεξιά μας φθάνουμε στη θέση ψηλόραχη και πριν κατηφορίσουμε τον αγροτικό δρόμο  σταθμεύουμε το όχημά μας (τα αγροτικά μηχανήματα φθάνουν μέχρι το χείμαρρο) για να συνεχίσουμε πεζοπορία προς το λάκκο που καταλήγει ο αγροτικός δρόμος (μέχρι εδώ περίπου 2 χλμ.). Από εκεί συνεχίζουμε τη διαδρομή μας  προς αριστερά, δηλαδή προς το μέρος που έρχεται το νερό. Η διαδρομή είναι περίπου 800 μέτρα αλλά όπως θα δείτε και στις παρακάτω εικόνες είναι φανταστική. 

-Φθάνοντας στον καταρράκτη  ο οποίος δεν φαίνεται ολόκληρος  γιατί το σημείο είναι επικίνδυνο και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, για τυχόν ατυχήματα. Από τη δεξιά πλευρά του μπορεί κάποιος με λίγη προσπάθεια να τον δει ολόκληρο, αλλά  προσεκτικά γιατί οι πέτρες, που είναι πλάκες, και τα φυλλώματα γλιστράνε. Από το σημείο αυτό φαίνονται και τα απομεινάρια από τον παλιό νερόμυλο.

-Η ομορφιά και η αρμονία της φύσης σ’ όλο της το μεγαλείο.  Πολύχρωμα αγριολούλουδα και τα κελαηδήματα των πουλιών μας συνοδεύουν στη διαδρομή μας. Προσωπικά σχεδόν κάθε χρόνο κάνω μια βόλτα στον καταρράκτη και στην γύρω περιοχή (της μπάμπους το σφοντύλι, καζάνια).

-Οι εικόνες που ακολουθούν στο τέλος της ανάρτησης  (άλμπουμ) είναι η ανταμοιβή στον επισκέπτη  από τη μητέρα φύση που απολαμβάνει στη διαδρομή.

-Πρόσφατα επισκέφθηκε το φαράγγι ο κ. Φοίβος Τσαραβόπουλος, μέλος της ομάδας "Μονοπάτια της Ελλάδας" (μη κερδοσκοπικός οργανισμός) και ως ορειβάτης προχώρησε περισσότερο, μέχρι τις πηγές του καταρράκτη που βρίσκονται στους απόκρημνους βράχους. Εντυπωσιάστηκε από το τοπίο και τα πετρώματα της περιοχής. 

-Ας προσπαθήσουμε  όλοι  μαζί  (τοπική αυτοδιοίκηση, σύλλογοι, κάτοικοι  κλπ) για την καταγραφή και σήμανση του μονοπατιού που οδηγεί στο φαράγγι της Σκάλας και ιδιαίτερα προς τον καταρράκτη με  ενδεικτικές πινακίδες για εύκολη πρόσβαση των επισκεπτών και ανάδειξη των φυσικών ομορφιών σε εκδρομείς - διαφόρους συλλόγους που θα επισκέπτονται μέρη της περιοχής μας όπως Βουνάσα - Λίμνη Ιλαρίωνα - Μονή Ευαγγελίστριας - Ζάβορδας  κ.ά .-

Ο παλιός νερόμυλος

-Το νερόμυλο  ο οποίος βρίσκεται δίπλα και αριστερά από τον καταρράκτη (50 μέτρα) τον χρησιμοποιούσε η Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας  Μπουνάσιας όπως και όλη η γύρω περιοχή. 

-Το νερό κατέβαινε  με ορμή από το βράχο που είναι πιο πάνω από το κτίσμα και υπάρχει ακόμη μέρος  από το πέτρινο αυλάκι και στη συνέχεια γίνονταν οι εργασίες, όπως γίνεται σε όλους τους νερόμυλους.
-Ο κ. Γαλάνης Δημήτριος (από Δεσκάτη) άντλησε τα παρακάτω στοιχεία από το Υποθηκοφυλακείο Δεσκάτης, γιατί μετά την εγκατάλειψη (1935) της Μονής από μοναχούς περιήλθε σε διαφόρους. 
-Ο ΟΔΕΠ δια του Ιακώβου Σαμουήλ Ιωσήφ, Δ/ντή ΕΤΕ, πωλεί -16/07/1934- στον Τριαντάφυλλο Νικ. Κυριαζίδη ένα μυλότοπο στη θέση Σκάλα.  

-Ο Τρ. Ν. Κυριαζίδης πωλεί τον υδρόμυλο -04/03/1935- στον Πολυχρόνη Παύλου Ιωαννίδη-γεωργό από Κιβωτό αντί 4000. 

-Ο Πολυχρόνης Παύλου Ιωαννίδης τον πωλεί -13/02/1936- στον Κωνσταντίνο Ν. Κυριαζίδη αντί 3000. 

-Στη συνέχεια ήρθε ο πόλεμος (1940 κλπ) και άγνωστο πότε καταστράφηκε ο νερόμυλος και που βρίσκονται τα εξαρτήματά του.

-Σήμερα υπάρχουν μόνο ερείπια, όπως φαίνονται στις παραπάνω εικόνες, για να μας θυμίζουν ότι οι πρόγονοί μας ήταν δημιουργικοί άνθρωποι, αξιοποιώντας τα αγαθά της φύσης και απ΄ αυτόν το νερόμυλο ωφελήθηκαν  γενεές και γενεές της Παλιουριάς και της γύρω περιοχής.-  

Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης

Κλικ στην εικόνα για προβολή του λευκώματος